Transport chłodniczy i temperatura przewozu
Możliwość utrzymania niskich temperatur w transporcie kontenerowym sprawia, że w przypadku przewozu żywności, zyskuje ona dłuższą trwałość i przydatność do spożycia. Każdy produkt, który jest transportowany, ma swoją optymalną temperaturę, która powoduje, że, na przykład w przypadku świeżych owoców, ich dojrzewanie jest znacznie spowolnione.
Czas transportu ma duży wpływ na temperaturę przewozu. Dla przykładu, towar płynący z Azji do Polski przez 30 dni wymaga utrzymania temperatury wewnątrz kontenera na poziomie +4°C. Z kolei w przypadku przewozu z innej lokalizacji do Polski, gdzie podróż trwa jedynie 5 dni, towar będzie przechowywany w temperaturze +16°C.
W transporcie chłodniczym każdy szczegół jest bardzo ważny. Brak dokładnego określenia temperatury przewozu może mieć katastrofalne skutki.
Transport chłodniczy: chłodnia, genset i data logger
Kontenery chłodnicze (reefery) są izolowane i szczelne. Aby utrzymać wymagane parametry temperatury, konieczne jest podłączenie ich do źródła zasilania. Na etapie transportu drogowego wykorzystuje się generatory prądu: gensety. Po dotarciu na terminal i dalszym etapie transportu morskiego, kontenery są zazwyczaj podłączane do stałego źródła zasilania na statku.
W przypadku produktów głęboko zamrożonych zaleca się wykorzystywanie gensetów, jeśli czas transportu drogowego przekracza 8 godzin. Natomiast w przypadku towarów świeżych, zaleca się korzystanie z gensetów, gdy transport drogowy trwa ponad 3 godziny. Pewne produkty, takie jak leki czy świeże owoce, zawsze wymagają użycia gensetów, aby zachować ich odpowiednią jakość.
Kontenery chłodnicze są rozpoznawalne dzięki ich białemu kolorowi, mający na celu odbijanie promieniowania słonecznego. Istotną ich częścią jest wbudowany komputer, który pełni rolę sterującą nad całym kontenerem, mając za zadanie zagwarantować, że przewożony towar, na przykład z Polski do Azji, dotrze na miejsce w oczekiwanym stanie. Komputer reefera jest istotny przede wszystkim ze względu na obecność tzw. data loggera.
Data logger to urządzenie, które cyklicznie rejestruje aktualne ustawienia wewnątrz kontenera. Zapisane informacje zwykle przechowywane są przez okres roku. Te informacje, szczególnie w przypadku reklamacji, odgrywają kluczową rolę. Na przykład, jeśli po dotarciu do portu docelowego okazuje się, że towar uległ uszkodzeniu, informacje z data loggera mogą pomóc ustalić, co się stało i jakie warunki były podczas transportu. Więcej o kontenerach chłodniczych i ich wymiarach znajdziesz tutaj.
Na rynku jest coraz więcej kontenerów chłodniczych, które umożliwiają zdalny odczyt temperatury. Te jednostki nazywają się smart containters.
Nieaktywne kontenery chłodnicze
Nieaktywne kontenery chłodnicze (ang. Non-Operating Reefer) to standardowe reefery, niepodłączone do źródła prądu. Kontenery chłodnicze są szczelne i dzięki temu odporne na warunki zewnętrzne, takie jak niska i wysoka temperatura, czy wilgoć. Często zdarza się, że z niektórych krajów eksportuje się dużo kontenerów chłodniczych (np. Kolumbia znana jest z eksportu dużej ilości bananów i świeżych owoców). Te towary docierają do krajów, w których popyt na transport w temperaturze kontrolowanej nie jest tak duży. To może spowodować nadwyżkę reeferów. Równocześnie istnieją kraje, które potrzebują reeferów, ale mają ich niedobór z powodu stałego odpływu tych kontenerów. W takiej sytuacji armator musi odpowiednio rozmieścić te kontenery, co nazywa się pozycjonowaniem.
Wówczas korzystniejsze jest wykorzystanie NOR-ów do przewozu innych towarów, aby uniknąć wysyłania pustych kontenerów. Warto zaznaczyć, że nie wszystkie rodzaje towarów są akceptowane do przewozu w NOR-ach. Armator może odmówić przyjęcia towarów, które mogą uszkodzić lub zabrudzić kontener, takie jak ciężkie ładunki niszczące podłogę, towary o ostrych krawędziach, czy te emitujące intensywne zapachy lub będące sypkim materiałem, np. cement.
Ze względu na izolację NOR-ów, do tych kontenerów załadujemy nieco mniej towaru w porównaniu do standardowych kontenerów. W przybliżeniu można pomieścić około 23 palet euro w reeferze, podczas gdy w standardowym kontenerze mieści się o jedną paletę więcej.
Klienci, którzy wybierają NOR-y do przewozu, często zabezpieczają wnętrze kontenera materiałami ochronnymi, aby zapobiec ewentualnym uszkodzeniom. Jest także ważne, aby odpowiednio oznakować te kontenery, np. naklejkami z informacją: "Nie włączać NOR".
Jakie obowiązki w transporcie chłodniczym spoczywają po stronie załadowcy, operatora logistycznego a armatora?
- Producent / załadowca: właściwe opakowanie towaru. Istotne jest, aby rozróżniać potrzeby opakowań w zależności od rodzaju towaru. Na przykład, w przypadku towarów mrożonych, opakowania mogą być pozbawione otworów, podczas gdy produkty świeże, takie jak owoce w kartonach lub plastikowych opakowaniach, warto zabezpieczyć opakowaniami z otworami, aby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza.
- Operator logistyczny: dostarczenie produktów w optymalnych warunkach i w jak najkrótszym czasie. Optymalny czas transportu ma wpływ na świeżość towarów – im krótszy czas podróży, tym dłuższa trwałość produktów. Wybór odpowiedniego serwisu logistycznego jest kluczowy. Na przykład w przypadku bardzo wartościowych produktów, takich jak szczepionki czy leki, preferowane są serwisy bezpośrednie, aby uniknąć dodatkowych przeładunków. Aspekt ubezpieczenia towaru również jest istotny, szczególnie w przypadku produktów świeżych lub wartościowych.
- Armator: umieszczanie na każdym reeferze naklejki potwierdzającej przeprowadzenie Pre-Trip Inspection (PTI), czyli kontroli przed podróżą. Ta naklejka informuje, że reefer został sprawdzony, jest w pełni sprawny, wyczyszczony i pozbawiony niepożądanych zapachów. W terminalu nie powinno być możliwości wydania kierowcy kontenera bez tej naklejki. Kuehne+Nagel posiada dodatkowe zabezpieczenia i zobowiązuje kierowców do sprawdzenia, czy kontener posiada naklejkę PTI przed jego pobraniem z portu. Kierowcy otwierają drzwi, by upewnić się, że kontener jest wolny od niepożądanych zapachów, czysty i nie wykazuje widocznych uszkodzeń.
Najczęściej popełniane błędy w transporcie chłodniczym
Załadowanie kontenera do pełna
Istotnym wymogiem, aby zapewnić właściwe warunki transportu, jest zapewnienie ciągłego obiegu powietrza. Kluczowe znaczenie ma przestrzeganie odpowiedniej wysokości załadunku wewnątrz kontenera. Każdy reefer posiada czerwoną lub czarną linię, która nie może być przekraczana podczas załadunku. Pomiędzy aluminiową podłogą a drzwiami również istnieje przerwa. Ważne jest, aby nie załadowywać towaru w sposób, który powoduje, że towar dotyka bezpośrednio drzwi i kontener jest załadowany do pełna, ponieważ wówczas blokowana jest naturalna cyrkulacja powietrza.
Załadunek towaru o innej temperaturze niż temperatura przewozu
Temperatura towaru w chwili załadunku ma duże znaczenie. Kontener chłodniczy ma za zadanie utrzymać temperaturę, a nie obniżać ją do wymaganej wartości. Dlatego istotne jest, aby ładując towar, który potrzebuje konkretnej temperatury, unikać umieszczania go w kontenerze o znacznie wyższej temperaturze. Takie działanie wymusiłoby na reeferze intensywniejszą pracę, co może opóźnić osiągnięcie właściwej temperatury i wydłużyć ten proces.
Niezwykle istotny jest także stan temperatury w miejscu załadunku. Jeżeli reefer przyjeżdża na miejsce załadunku towaru wymagającego temperatury +5°C, a na zewnątrz jest wysoka temperatura i hala magazynowa nie posiada strefy z kontrolowaną temperaturą, po otwarciu reefera, gorące powietrze dostanie się do środka. Może to spowodować kondensację pary wodnej na ścianach i suficie i zawilgotnienie opakowań towaru.
Ważne jest, aby w przypadku, gdy miejsce załadunku nie posiada temperatury kontrolowanej, reefer, który ma być załadowany, nie był schłodzony do docelowej temperatury przed przybyciem na miejsce załadunku. Dowiedz się więcej o usługach logistyki morskiej w serwisie reeferowym.
Podcast o transporcie w temperaturze kontrolowanej
Chcesz wiedzieć więcej o transporcie reeferowym i przewożonych produktach? Posłuchaj podcastu Logspresso – Kawa z logistyką.