Regulacje w zakresie ESG
Liczba regulacji, które można przypisać celom ESG (Environment, Social, Governance) wzrasta na całym świecie. Aktywne są Stany Zjednoczone, w których Komisja Papierów Wartościowych i Giełd pracuje nad ulepszeniem ujawnień i wymogów dla spółek publicznych. Z krajów azjatyckich najbardziej aktywne są Japonia i Korea Południowa. Wprowadzają one aspekty zarządzania i obowiązkowe raportowanie dla inwestorów instytucjonalnych. Widzimy trend, którego podstawą jest porozumienie paryskie i oczekiwania inwestorów.
Pilna potrzeba działań na rzecz klimatu
W 2022 roku globalna emisja CO2 osiągnęła 36,6 miliardów ton. To jest najwyższy poziom w historii. Transport towarowy generuje 8% globalnej emisji CO2 i aż od 11% do 15%, biorąc pod uwagę także inne obszary logistyczne.
Antropologiczna zmiana klimatu jest faktem. Tego typu tezy potwierdzone przez badania ekspertów i naukowców z całego świata znane są opinii publicznej od lat i były podstawą podpisania w 2015 r. przez blisko 190 krajów na całym świecie porozumienia paryskiego.
W ślad za nim, Unia Europejska w 2019 r. przyjęła pakiet europejskiego Zielonego Ładu, w którym zadeklarowała ambicję stania się najbardziej zieloną gospodarką świata. Aby to osiągnąć, w 2021 roku ogłosiła cele redukcji emisji gazów cieplarnianych "Fit for 55". Cele te zakładają redukcję emisji do 2030 r. o co najmniej 55% w porównaniu z rokiem 1990.
Realizacja strategii Unii Europejskiej zakłada, że do 2050 roku będziemy populacją Net Zero. Ten plan wynika z utrzymania globalnego wzrostu temperatury do 2050 r. o nie więcej niż 1,5 stopnia w stosunku do czasów przedindustrialnych.
Złożoność i globalny charakter łańcuchów dostaw
Przedsiębiorstwa odgrywają kluczową rolę w tworzeniu zrównoważonej i sprawiedliwej gospodarki i społeczeństw. Rosnąca złożoność i globalny charakter łańcuchów dostaw utrudnia firmom uzyskanie wiarygodnych informacji na temat działań dostawców. Dodatkowo rozdrobnienie krajowych przepisów dotyczących korporacyjnych obowiązków raportowania zrównoważonych działań spowalnia przyjmowanie i ujawniane dobrych praktyk.
Regulacje ESG: dyrektywa CSRD
1 stycznia 2024 roku wchodzi w życie dyrektywa CSRD (EU Corporate Sustainability Reporting Directive), która nakłada obowiązek stosowania nowych zasad raportowania przez największe spółki. Pierwsze ujawnienia i raporty będę publikowane w 2025 roku. Szacowane jest, że dyrektywa CSRD obejmie do 2028 r. około 3 000 organizacji w Polsce.
Te zmiany będą wdrażane krokowo i od 2027 r. dołączają do tej dyrektywy również małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). W 2028 r. dyrektywa CSRD będzie miała zastosowanie do krajów spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Dyrektywa CSRD zastąpi dyrektywę w sprawie ujawnienia informacji niefinansowych NFRD, zwiększając jednocześnie obowiązki raportowe o zrównoważony rozwój na inne podmioty.
Sprawozdania działań z obszaru ESG mają być zgodne z europejskimi standardami sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju i tzw. ESRS 1 i 2, które opracowuje EFRAG, czyli Europejska Grupa Doradcza do Spraw Sprawozdawczości Finansowej.
Raporty będą zawierały obowiązkowe ujawnienia na temat ładu zarządczego oraz ujawnienia ogólne dotyczące strategii i modelu biznesowego, analizy szans i ryzyk środowiskowych i klimatycznych, a także przeprowadzonej na potrzeby raportu analizy istotności w odniesieniu do czynników E, S i G.
Raporty te będą jawne dla inwestorów, organizacji, konsumentów i wszystkich zainteresowanych stron oraz będą podlegały obowiązkowi audytowemu zgłaszanych informacji, jak również karom w przypadku braku sprawozdania lub podania w nim nierzetelnych danych.
CSRD ma służyć pełnej przejrzystości działań przedsiębiorstwa w zakresie zrównoważonego rozwoju. Spółki będą musiały uważać na swoje działania, starannie dobierać firmy współpracujące i w ten sposób wykazywać swoją przewagę konkurencyjną albo też spełniać kryteria, które będą nakładały instytucje finansowe, banki lub podmioty ubezpieczające.
Kluczowe aspekty dyrektywy CSRD:
-
Raportowanie kwestii środowiskowych, społecznych i praw człowieka oraz ładu korporacyjnego.
-
Raportowane według wspólnych europejskich standardów w zakresie zrównoważonego rozwoju (tzw. ESRS 1 i 2).
-
Opracowanie uproszczonych ESRS dla małych i średnich spółek giełdowych (do decyzji w przyszłości).
-
Raporty i dane będą podlegały zewnętrznym audytom i karom w przypadku niezaraportowania lub zawarcia w nich nierzetelnych danych.
Kogo obejmie dyrektywa CSRD od 2024 r.?
Spółki notowane na giełdzie oraz przedsiębiorstwa, spełniające dwa z trzech poniższych kryteriów:
-
Zatrudniające ponad 250 pracowników.
-
Z obrotem powyżej 40 mln EUR.
-
Z aktywami powyżej 20 mln EUR.
Europejski System Handlu Emisjami
W zakresie ETS ważne zmiany przewidywane są na lata 2024 i 2027. Sektor spedycji będzie objęty Europejskim Systemem Handlu Uprawnieniami do Emisji w 2024 r. Emisje z żeglugi zostaną objęte systemem ETS po raz pierwszy. Obowiązki przedsiębiorstw żeglugowych w zakresie umarzania uprawnień będą wprowadzane stopniowo, tak jak większość dyrektyw, od 2024 roku, aby finalnie zakończyć cały proces w 2026 r.
Od 2027 r. system ten będzie obejmował również dystrybutorów paliw wykorzystywanych do spalania w budynkach, transporcie drogowym i w dodatkowych sektorach. Rok 2027 to też stopniowe wycofywanie uprawnień dla sektora lotniczego, który będzie także objęty podatkiem ETS lub analogicznym systemem ogólnoświatowym, który się nazywa CORSIA.
Dyrektywa CSRDDD
Kolejnym krokiem w drodze do zrównoważonego rozwoju jest projekt dyrektywy CSRDDD (Corporate Sustainability Due Diligence). W lutym 2022 r. podpisano propozycję tekstu nowej dyrektywy, a aktualnie trwają prace nad jej ostatecznym wyglądem.
W projekcie obowiązek sprawozdawczy od 2024 r. dotyczyłby przedsiębiorstw zatrudniających ponad 500 osób z obrotem powyżej 150 milionów euro. Podmioty mniejsze, zatrudniające 250 osób i z obrotem netto powyżej 40 milionów euro raportowałyby od 2026 roku. Szacuje się, że ta perspektywa czasowa się zmieni i obowiązek sprawozdawczy w świetle CSRDDD będzie wprowadzany analogicznie w latach 2025 i 2027.
Kluczowe aspekty CSRDDD
-
Identyfikacja, zapobieganie, minimalizacja i monitorowanie potencjalnie negatywnych skutków dla praw człowieka i środowiska.
-
Nadzorowanie przepisów i nakładanie grzywien przez krajowe organy administracyjne w przypadku nieprzestrzegania zasad.
-
Konieczność posiadania przez firmy z UE planu gwarantującego, że ich strategia biznesowa jest zgodna z ograniczeniem globalnego ocieplenia do 1,5°C.
-
Obowiązek wobec dyrektorów dotyczący nadzorowania, wdrażania zasad należytej staranności oraz włączenia ich do strategii korporacyjnej.
Dyrektywa ma na celu wspieranie zrównoważonych i odpowiedzialnych zachowań przedsiębiorstw w ramach globalnych łańcuchów wartości. Firmy odgrywają kluczową rolę w budowaniu zrównoważonej gospodarki i społeczeństwa, więc będą one zobowiązane do identyfikowania i, w razie potrzeby, zapobiegania, eliminowania lub łagodzenia negatywnego wpływu ich działalności na prawa człowieka, np. praca dzieci i wyzysk pracowników, oraz na środowisko – zanieczyszczenie i utrata różnorodności biologicznej.
Nowe przepisy zapewnią przedsiębiorstwom pewność prawa i równe warunki działania, a konsumentom i inwestorom większą przejrzystość.
Cel wprowadzania regulacji ESG w Unii Europejskiej
Nowe przepisy Unii Europejskiej w zakresie raportowania ESG prowadzą do przyspieszenia zielonej transformacji i będą chronić prawa człowieka w Europie i poza nią. Oznacza to skuteczniejszą ochronę praw człowieka zawartych w konwencjach międzynarodowych – np. pracownicy będą musieli mieć dostęp do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Podobnie nowa dyrektywa pomoże uniknąć niekorzystnego wpływu na środowisko, sprzecznego z kluczowymi konwencjami środowiskowymi.
Drugim aspektem wprowadzanych regulacji ESG jest zwiększenie odpowiedzialności i rozliczalności przedsiębiorstw za negatywne skutki prowadzonej działalności.
Droga do dekarbonizacji łańcucha dostaw
Chcesz dowiedzieć się więcej o dostępnych rozwiązaniach, paliwach niskoemisyjnych i innych czystych opcjach transportu w przyszłości? Obejrzyj webinarium pt. "Raportowanie ESG. Wpływ zmian legislacyjnych na biznes", które poprowadziła Marta Papierniak, Sustainability Manager w Kuehne+Nagel Polska. Sesja live odbyła się 29 czerwca 2023 r.
Wolisz podcast? Posłuchaj wypowiedzi Marty Papierniak w podcaście Kuehne+Nagel pt. Logspresso – Kawa z Logistyką. Logspresso znajdziesz w swoich ulubionych aplikacjach podcastowych lub na naszej stronie, tutaj.
Źródła:
-
Ministerstwo Finansów
-
Komisja Europejska
-
European Sustainability Reporting Standards
-
European Financial Reporting Advisory Group
-
Science Based Target Initiative
-
Smart Freight Centre
-
Global Carbon Project
-
Global Footprint Network
-
American Bureau of Shipping
-
Greenhouse gas management
-
The Working Group III (WGIII) contribution to the IPCC's Sixth Assessment Report (AR6)
-
Det Norske Veritas (DNV)
-
Lloyd’s Register of Shipping