Najczęściej zadawane pytania z obszaru ESG

Granica operacyjna to zakres bezpośrednich i pośrednich emisji węgla. Podczas oceny śladu węglowego, wybór granic operacyjnych organizacji określa obowiązki firmy dotyczące tego, które źródła emisji będą kwantyfikowane jako emisje z zakresu 1 i 2 (powinny być zawsze uwzględniane) oraz zakresu 3 (niekoniecznie zawsze uwzględniane). Jeśli emisja gazów cieplarnianych (GHG) mieści się w granicach firmy, ma ona pełną kontrolę nad tymi emisjami. Granica może mieć kilka wymiarów, np. organizacyjny, operacyjny, geograficzny, sektorowy i biznesowy.

Granica organizacyjna określana jest przez zakres księgowy. W zależności od charakterystyki organizacji należy wziąć pod uwagę kilka aspektów, takich jak struktura organizacyjna, zakres operacyjny i odpowiedzialność lub lokalizacja geograficzna.

Łańcuch dostaw to proces realizacji zamówienia, poczynając od wytworzenia produktu, po jego dostarczenie do klienta.

Łańcuch wartości to wszystkie działania na wyższym i niższym szczeblu związane z operacjami organizacji. Łańcuch wartości obejmuje również inne organizacje (np. dostawców, sprzedawców detalicznych, usługodawców).

Łańcuch działalności to wybrane elementy łańcucha wartości dotyczące głównie dostarczania produktów od producenta do konsumenta końcowego.

Raport zrównoważonego rozwoju to dokument wydawany rok do roku, którego rolą jest opisanie strategii ESG specyficznej dla danego przedsiębiorstwa i w konsekwencji podsumowanie celów i postępów firmy w założonych celów środowiskowych, społecznych i tych związanych z ładem korporacyjnym (ESG).

Raportowanie zrównoważonego rozwoju obecnie nie ma ujednoliconej struktury i daje pewną dowolność w opracowaniu i publikowaniu informacji, co zmieni wprowadzenie dyrektywy CSRD.

W ramach nowego podejścia do raportowania ESG będzie stanowiło część raportu wyników organizacji i dostarczy rzetelnych informacji osobom postronnym zgodnie z przyjętym standardem w UE.

Ład korporacyjny (governance) to obszar dotyczy sposobu, w jaki firma jest zarządzana i kontrolowana. Obejmuje kwestie związane z zarządzaniem korporacyjnym, strukturą zarządzania, etyką zarządzania, przejrzystością, niezależnością organów nadzorczych oraz zapobieganiem nadużyciom i korupcji.

Termin compliance odnosi się do przestrzegania i zgodności z przepisami prawnymi, normami branżowymi, standardami etycznymi i wewnętrznymi regulacjami organizacji. Compliance oznacza, że organizacja działa w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami i normami, aby unikać potencjalnych ryzyk prawnych, karnych lub finansowych.

Działania compliance mogą obejmować monitorowanie i ocenę działań firmy pod kątem zgodności, szkolenie pracowników w zakresie przepisów i standardów, tworzenie i utrzymanie dokumentacji oraz reagowanie na ewentualne naruszenia.

Podwójna istotność dotyczy informacji o wpływie spółek na ludzi i planetę (istotność wpływu), a także o ryzyku związanym ze środowiskiem (istotność finansowa).

Istotność wpływu oznacza, że zagadnienie zrównoważonego rozwoju lub informacje na jego temat są istotne z perspektywy wpływu, jeżeli spółka raportująca ma wpływ na ludzi lub środowisko.

Istotność finansowa oznacza, że temat zrównoważonego rozwoju jest istotny z perspektywy finansowej, o ile wpływa finansowo na przedsiębiorstwo.

Pojęcie należytej staranności odnosi się do normy postępowania, która wymaga od podmiotów podejmowania wszelkich uzasadnionych i właściwych działań w danym kontekście.

Należyta staranność to proces, który spółki powinny przeprowadzać, aby identyfikować, zapobiegać, łagodzić i rozliczać wpływ swoich działań w łańcuchu dostaw i w innych relacjach biznesowych. 

Proces należytej staranności w kontekście zrównoważonego rozwoju ma na celu uniknięcie powodowania negatywnych skutków lub przyczyniania się do wystąpienia negatywnych skutków dla ludzi, środowiska i społeczeństwa oraz dążenie do zapobiegania negatywnym skutkom bezpośrednio związanym z działalnością, produktami lub usługami poprzez relacje biznesowe.

W przypadku gdy negatywne skutki są nieuniknione, należyta staranność powinna umożliwić przedsiębiorstwom załagodzenie ich, zapobieżenie ich nawrotowi oraz, jeśli to możliwe, ich naprawienie.

Należyta staranność powinna stanowić integralną część procesu podejmowania decyzji i zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie. Proces należytej staranności jest oparty na ryzyku. Środki podejmowane przez przedsiębiorstwo w celu przeprowadzenia należytej staranności powinny być współmierne do skali i prawdopodobieństwa wystąpienia negatywnego skutku.

Propozycję tekstu dyrektywy CSRDDD podpisano w lutym 2022 r., aktualnie trwają prace nad jej ostatecznym wyglądem.

W projekcie obowiązek sprawozdawczy od 2024 r. dotyczyłby przedsiębiorstw zatrudniających ponad 500 osób z obrotem powyżej 150 milionów euro. Podmioty mniejsze, zatrudniające 250 osób i z obrotem netto powyżej 40 milionów euro raportowałyby od 2026r.

Szacuje się, że ta perspektywa czasowa się zmieni i obowiązek sprawozdawczy w świetle CSRDDD będzie wprowadzany analogicznie w latach 2025 i 2027. Dyrektywa ma na celu wspieranie zrównoważonych i odpowiedzialnych zachowań przedsiębiorstw w ramach globalnych łańcuchów wartości.

W 2021 r. Komisja Europejska zaproponowała pakiet nowych i zaktualizowanych przepisów pod nazwą Gotowi na 55 (ang. Fit for 55), składający się z 13 połączonych ze sobą i zaktualizowanych przepisów oraz 6 proponowanych przepisów dotyczących klimatu i energii (liczba tych aktów może się zmienić).

Ambicją Unii Europejskiej jest stanie się najbardziej zieloną gospodarką świata. Cele Fit for 55 zakładają redukcję emisji do 2030 r. o co najmniej 55% w porównaniu z rokiem 1990 oraz w 2050 r. cel zero netto CO2, czyli redukcja o 89-95%.

Dyrektywa w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych została przyjęta w 2014 r. i wymaga od państw członkowskich UE oceny obecnego i przyszłego rozwoju rynku paliw alternatywnych i ich infrastruktury. Ma na celu promocję pojazdów wykorzystujących paliwa alternatywne poprzez rozbudowę sieci TEN-T, gdzie jest możliwe tankowanie oraz punktów z paliwem alternatywnym i punktów ładowania energii elektrycznej. Dyrektywa wspiera ogólny cel UE, jakim jest zmniejszenie jej zależności od importu ropy z krajów trzecich. 

Dyrektywa w sprawie opodatkowania energii ETD to europejska dyrektywa dotycząca opodatkowania produktów energetycznych, w tym energii elektrycznej, paliw silnikowych i lotniczych oraz większości paliw grzewczych. Ma ona na celu wspieranie gospodarki niskoemisyjnej i efektywnej energetycznej. 

W ramach wielotorowej strategii ograniczania emisji z żeglugi, w 2023 r. Unia Europejska wypracowała porozumienia dotyczące włączenia żeglugi do unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) oraz inicjatywy FuelEU Maritime.  

FuelEU Maritime to rozporządzenie UE zapewniające, że intensywność emisji gazów cieplarnianych z paliw wykorzystywanych w sektorze żeglugi będzie stopniowo zmniejszać się w czasie, o 2% w 2025 r. do nawet 80% do 2050 r 

Źródło: https://www.iea.org/energy-system/transport/international-shipping.  

Gazy cieplarniane (GHG) to gazy emitowane do atmosfery, które mogą wpływać na bilans cieplny Ziemi poprzez pochłanianie promieniowania długofalowego. Gazy te mogą być emitowane zarówno ze źródeł naturalnych, jak i antropogenicznych.

Dekarbonizacja to proces, w którym ilości węgla w atmosferze, głównie CO2, pochodzące z energii elektrycznej, przemysłu i transportu są redukowane lub eliminowane. Często oznacza to przejście z paliw kopalnych na bezemisyjne i odnawialne źródła energii.

Od zawarcia porozumienia klimatycznego w Paryżu w 2015 r. wiele państw i firm na całym świecie zobowiązało się do dekarbonizacji.

Intensywność emisji węgla oznacza, ile danego zanieczyszczenia jest emitowane ze źródła w stosunku do intensywności określonej aktywności. Przykładem jest liczba gramów CO2e uwalnianych na kilometr przebytej odległości. Pozwala to na przykład na porównanie różnych środków transportu.

Wskaźnik Intensywności Emisji Węgla (CII) to system oceny dla statków, opracowany przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO), który obowiązuje od 2023 r.

Wskaźnik CII mierzy efektywność transportu morskiego towarowego lub pasażerskiego. Podawany jest w gramach emitowanego CO2 na jednostkę ładowności i milę morską. Armatorzy otrzymują coroczną ocenę statku w skali od A do E. Progi ocen będą coraz bardziej rygorystyczne do 2030 r.

Emisje z transportu morskiego można obliczyć m.in. poprzez kalkulator emisji EcoTransIT. Umożliwia on obliczenie emisji CO2 w transporcie „od drzwi do drzwi” pełnych kontenerów i transportów drobnicowych. Obliczenia te obejmują dane zgłoszone przez poszczególnych przewoźników, w tym przed przewozem i podczas przewozu. Metodologie obliczeń i współczynnik emisji są weryfikowane przez organ branżowy Clean Cargo.

Kalkulator przykładowych tras dostępny jest tutaj: https://www.ecotransit.org/en/emissioncalculator/.

Według badania naukowego przeprowadzonego w 2020 r. przez instytut Fraunhofer i uniwersytet DELFT, transport morski emituje 8g CO2e/tkm; kolejowy 24g; drogowy (ciężarówki) 137g a lotniczy 654g.

Te liczby to tylko pogląd wielkości wpływu różnych rodzaju transportu, nie są to dane, których używamy do obliczenia emisji z transportu. Globalna żegluga jest nadal zdecydowanie najbardziej efektywnym pod względem emisji dwutlenku węgla środkiem transportu. Jednak efektywność transportu kolejowego i lotniczego się poprawia.

Globalna emisja CO2 w 2022 r. wyniosła 36,3 mld ton. W 2022 r. transport towarowy wygenerował 8% globalnej emisji CO2 i aż od 11% do 15%, jeżeli wziąć pod uwagę również inne obszary logistyczne.

Dla przykładu, w 2022 r. emisje z sektora żeglugi międzynarodowej wzrosły o 5%, kontynuując odbicie po gwałtownym spadku w 2020 r., a obecnie powróciły do poziomów z lat 2017-2018.

Zrównoważony rozwój to podejście do świata, w którym środowisko naturalne jest jego podstawą, gospodarka narzędziem, a nie celem samym w sobie, a dobrobyt społeczeństwa właściwym celem w przeciwieństwie do samego zysku. To sposób gospodarowania wszelkimi zasobami tu i teraz, które nie zmniejszy szans zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń. Zrównoważony rozwój w logistyce to szereg działań podejmowanych w obszarach spedycji, ograniczających emisję gazów cieplarnianych i redukujących wpływ środowiskowy łańcuchów dostaw.

Podatek węglowy wymaga od podmiotów emitujących dwutlenek węgla wpłacenia ustalonej sumy za każdą tonę ekwiwalentu dwutlenku węgla (CO2e), którą emitują do atmosfery. Ustalona cena podatku gwarantuje pewność co do tego, ile będzie kosztować uwolnienie gazów cieplarnianych (GHG).

Uprawnienia do emisji, znane również jako uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych lub jednostki emisji, to instrumenty finansowe lub prawnicze, które pozwalają na określoną ilość emisji gazów cieplarnianych, zwłaszcza dwutlenku węgla (CO2), do atmosfery. Uprawnienia te są często stosowane w ramach systemów handlu emisjami (ETS – Emissions Trading System) lub programów ograniczania emisji w celu kontroli i redukcji zanieczyszczeń atmosferycznych.

System handlu emisjami to polityka, która nakłada limit emisji, a następnie przydziela kredyty lub "zezwolenia na zanieczyszczanie" uczestnikom systemu. Uczestnicy mogą handlować pozwoleniami między sobą. System ten pozwala podmiotom emitującym mniej niż przydzielony im limit na sprzedaż nadwyżki pozwoleń podmiotom, które potrzebują kupić dodatkowe pozwolenia, ponieważ wyemitowały więcej niż przydzielony im limit emisji.

System ten określa całkowitą ilość gazów cieplarnianych (GHG), które mogą zostać uwolnione, ponieważ każda tona ekwiwalentu dwutlenku węgla (CO2e) jest powiązana z pozwoleniem na emisję, które jest kupowane lub sprzedawane.

Mechanizmy ustalania cen emisji CO2 wspierają łagodzenie zmian klimatycznych poprzez nakładanie opłat finansowych za emisje gazów cieplarnianych (GHG).

Cena emisji dwutlenku węgla to kwota, którą należy zapłacić za prawo do emisji jednej tony ekwiwalentu dwutlenku węgla (CO2e) do atmosfery. Ceny emisji CO2 występują zazwyczaj w dwóch różnych formach: jako podatek od emisji dwutlenku węgla lub jako system handlu uprawnieniami do emisji.

Według European Organization for Packaging and Environmnent opakowanie, które przyczynia się do realizacji celu, jakim jest zrównoważony rozwój, powinno być zaprojektowane całościowo (włącznie z produktem) w celu optymalizacji ogólnej efektywności środowiskowej, tzn. np. zostać wyprodukowane z surowców pozyskanych w odpowiedzialny sposób, być zaprojektowane tak, aby było skuteczne i bezpieczne przez cały cykl życia, spełniać kryteria rynkowe dotyczące wydajności i kosztów, spełniać oczekiwania i potrzeby konsumentów, nadawać się do recyklingu lub odzysku po użyciu. 

W Kuehne+Nagel postrzegamy recykling jako drogę do zero waste, to w celu redukcji i powtórnego wykorzystania odpadów badamy także inne koncepcje gospodarki obiegu zamkniętego. W przypadku odpadów przychodzących, najprostszym sposobem na osiągnięcie obiegu zamkniętego jest recykling opakowań przychodzących lub ich ponowne wykorzystanie do naszych przesyłek wychodzących. W roku 2022, dział logistyki kontraktowej poszedł o krok dalej i opracował koncepcję Roadmap Zrównoważonego Pakowania. Faza pierwsza Programu, w ramach której wprowadzono standardy w kilku lokalizacjach, objęła 152 procesy pakowania przesyłek wychodzących. Dzięki zastosowaniu zasad reduce, reuse, recycle, replace wykorzystanie folii rozciągliwej i wypełniaczy plastikowych zoptymalizowano zgodnie z wizją „Zero Plastic”. W przyszłości uwzględnimy także nowe materiały, np. folię papierową i folię o wysokiej wytrzymałości.